古代チャンパ王国

2. Quốc gia cổ Cham-pa
Trên cơ sở của văn hoá Sa Huỳnh ở khu vực đồng bằng ven biển miền Trung và Nam Trung Bộ ngày nay, đã hình thành quốc gia cổ Cham-pa.
Thời Bắc thuộc, vùng đất ở phía nam dãy Hoành Sơn bị nhà Hán xâm chiếm đặt thành quận Nhật Nam và chia làm 5 huyện để cai trị.
Tượng Lâm là huyện xa nhất (vùng đất Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bình Định ngày nay).
Vào cuối thế kỉ II, nhân lúc tình hình Trung Quốc rối loạn,
Khu Liên đã hô hào nhân dân huyện Tượng Lãm nổi dậy giành quyền tự chủ.
Cuộc khởi nghĩa thắng lợi, khu Liên tự lập làm vua, đặt tên nước là Lâm Ấp.
Các vua Lâm Ấp về sau mở rộng lãnh thổ về phía bắc đến sông Gianh (Quảng Bình),
phía nam đến sông Dinh (Bình Thuận) và đổi tên nước là Cham-pa.
Cũng như cư dân Việt cổ, hoạt động kinh tế chủ yếu của cư dân Cham-pa là nông nghiệp trồng lúa sử dụng công cụ bằng sắt và sức kéo của trâu, bò.
Họ đã biết sử dụng nguồn nước trong sản xuất.
Ngoài nghề nông, các nghề thủ công, nghề khai thác lâm thủy sản cũng khá phát triển, đặc biệt là kĩ thuật xây tháp đạt tới trình độ rất cao.
Cư dân Cham-pa có các nghề thủ công phát triển như nghề dệt, chế tạo đồ đựng, làm đồ trang sức, vũ khí bằng kim loại, nghề đóng gạch và xây dựng.
Nhiều công trình xây dựng nổi tiếng như khu thánh địa Mĩ Sơn, các tháp Chăm, tượng, các bức chạm nổi.
Cham-pa theo thể chế quân chủ. Vua nắm mọi quyền hành về chính trị, kinh tế, tôn giáo.
Giúp việc cho vua có Tể tướng và các đại thần.
Cả nước chia làm 4 khu vực hành chính lớn gọi là châu, dưới châu có huyện, làng.
Kinh đô Mĩ Sơn ban đầu đóng ở Sin-ha-pu-ra (Trà Kiệu – Quảng Nam), sau đó dời đến Ira dra-pu-ra (Đồng Dương – Quảng Nam) rồi chuyển tới Vi-giay-a (Chà Binh Định).
Từ thế kỉ IV, dân tộc Chăm đã có chữ viết bắt nguồn từ chữ Phạn của Ấn Độ. Tôn giáo của người Chăm là Hinđu giáo và Phật giáo.
Người Chăm có tập tục ở nhà sàn, ăn trầu cau và hoả táng người chết.
Xã hội người Chăm bao gồm các tầng lớp quý tộc, dân tự do, nông dân lệ thuộc và nô lệ.
Nông dân chiếm số đông, làm nông nghiệp, đánh cá và thu kiếm lâm sản.
Cham-pa phát triển trong các thế kỉ X — XV rồi sau đó suy thoái và hội nhập, trở thành một bộ phận của lãnh thổ, cư dân và văn hoá Việt Nam.
古代チャンパ王国
今日の中部および南部中部ベトナムの沿岸平野におけるサーフィン文化に基づいて、チャンパ国は形成されました。
(漢が)北部を支配している時に、Hoanh Son山脈南部の土地は漢王朝によって征服され、支配するために5つの地区に分けられました。
Tuong Lamは最も遠い地区です（今日のQuang Nam、Quang NgaiとBinh Dinhの土地）。
2世紀末、中国の状況が混乱していた頃には、Lien地域はTuong Lamの人々に自治権を得るために反乱を起こした。
蜂起は成功し、Lien地域は国としてLam Apと命名され、王を立てました。
Lam Ap王は後に領地を北のジャン川（quang Binh）まで広げました、
南のDinh川（Binh Thuan）に行き、国名をCham-paに変更します。
古代ベトナムの住民のように、チャム人の主な経済活動は鉄の道具を使った稲作と水牛と牛の牽引力です。
彼らは生産に水を使う方法を知っています。
農業や手工芸品の仕事に加えて、林業や漁業の搾取、特に塔を非常に高いレベルに建設する技術もまたかなり発展しています。
チャンパの住民は、織物作り、容器作り、宝石作り、金属製武器、レンガ作り、建設などの手工芸品を開発しました。
Mi Son聖域の、チャム塔、彫像などの多くの建築物は有名です。
チャンパは君主に従います。王はすべての政治的、経済的および宗教的権力を持っています。
王を助ける首相や神(神官)がいます。
全国はchauと呼ばれる4つの主要な行政地域に分けられます。
My sonの首都はもともとSin-ha-pu-ra （TràKiêu – QuảngNam）で建てられ、その後Ira dra-pu-ra（ĐồngDương – QuảngNam）に移され、
Vi-giay-a(Binh Dinh）に移されました。
4世紀以来、チャムの人々はインドのサンスクリット語から始まる言葉を書いています。チャムの人々の宗教はヒンズー教と仏教です。
チャムの人々は、高床式で家にいて、キンマの実を食べ、死者の火葬をする習慣を持っています。
チャム社会には、貴族、自由人、扶養農家、奴隷などがあります。
農民が大多数を占めています。農業と漁業。そして林産物を集めます。
Cham-paは何世紀にもわたり10-15世紀まで発展し、その後衰退して住民、文化、国土はベトナムと統合されました。